Ҫӗртме уйӑхӗн 9-24-мӗшӗсенче Никита Тӗнче (Васильев, вӑл хушаматне улӑштарни пирки хыпарланӑччӗ) Чӑваш Енри мӗнпур районпа хулана ҫитме палӑртнӑ. Вӑл хӑйӗн пек велосипедпа ҫӳреме кӑмӑллакансемпе тур ирттерӗ, ӑна Республика кунне халаллӗ.
Тура хутшӑнакансем 15 кунра 1200 ҫухрӑма парӑнтарӗҫ. Старт ҫӗртмен 9-мӗшӗнче Шупашкарти Анне палӑкӗ умӗнче 10 сехетре пуҫланӗ. Унтан ҫул Ҫӗнӗ Шупашкаралла выртӗ. Кун хыҫҫӑн маршрут ҫапларах: Сӗнтӗрвӑрри хули – Куславкка – Вӑрмар – Тӑвай – Канаш – Комсомольски – Елчӗк – Патӑрьел – Шӑмӑршӑ – Улатӑр – Пӑрачкав – Йӗпреҫ – Вӑрнар – Ҫӗмӗрле – Хӗрле Чутай – Етӗрне – Элӗк – Красноармейски – Ҫӗрпӳ – Муркаш – Шупашкар. Тӗп хулана ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Республика кунӗнче, таврӑнӗҫ.
Ҫулҫӳревҫӗсем музейсемпе паллӑ вырӑнсене ҫитме, ҫынсемпе тӗл пулма палӑртнӑ. Вӗсем палаткӑсенче ҫӗркаҫӗҫ, кунне 80-100 ҫухрӑм кайӗҫ. Каннӑ чухне ку таранччен 50 пин ҫухрӑма парӑнтарнӑ Никита ҫулҫӳреври самантсем пирки каласа кӑтартӗ.
Никита Тӗнчепе ҫула тухас килет-и? 89083061044 номерпе шӑнкӑравлӑр.
Чӑваш Ен куҫса ҫӳрекен 5 ФАП туянӗ. Тепӗр 50 фельдшерпа акушер пункчӗ хута ярӗҫ.
Кӑҫал пӗрремӗш ФАП Красноармейски районӗнчи Именкассинче ӗҫлеме тытӑнӗ. Ӑна Республика кунӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ.
2019 ҫул вӗҫлениччен республикӑра 50 ФАП уҫма палӑртнӑ. Вӗсенчен ҫуррине кӑҫал хута ярӗҫ. Кунсӑр пуҫне 2018 ҫулта куҫса ҫӳрекен пилӗк фельдшерпа акушер пункчӗ туянма палӑртнӑ. Вӗсем халӑх сахал пурӑнакан ялсене ҫитӗҫ, пулӑшу парӗҫ.
Сӑмах май, халӗ Чӑваш Енре 526 ФАП ӗҫлет. Ҫӗнӗ ФАПсене 2013 ҫулта хута яма тытӑннӑ, 5 ҫулта 155 ҫӗнӗ пункт тунӑ.
Кӗҫех ҫулла ҫитет. Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗ сивӗ ҫанталӑкран пуҫланӗ. Ҫак кунсенче ҫӗрлесерен тӑм ӳкни пулнӑ-ха. Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче вара сывлӑш температури те 1 градус таран анӗ. Ҫак кун юлашки 10 ҫулта чи сивви пулӗ.
Ачасене хӳтӗлемелли кун 6-11 градус кӑна ӑшӑ тӑрӗ. Ку ҫанталӑк ака уйӑхӗнчипе пӗр килет. Ҫавӑнпа уяв мероприятийӗсене урамра мар, пӳлӗмсенче ирттерме сӗнеҫҫӗ.
Ҫитес вӑхӑтра Чӑваш Енре циклон хуҫаланӗ. Синоптиксем ҫӗртме уйӑхӗ сивӗ килессе пӗлтереҫҫӗ. Пӗлтӗрхи пекех ҫумӑр нормӑран нумайрах ҫӑвӗ. 10-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫумӑр тата ытларах ҫӑвӗ, ҫапах сывлӑш температури кӑштах хӑпарӗ. Республика кунӗ умӗн ӑшӑтмалла, ун чухне ҫил те лӑпланӗ.
Ҫитес эрне ӗҫлекенсешӗн вӑрӑм пулӗ. Ун чухне 6 кун ӗҫе утма тивӗ, мӗншӗн тесен шӑматкун кантармаҫҫӗ.
Анчах пӑшӑрханмалли ҫук: ҫӗртме уйӑхӗн 10-12-мӗшӗсенче (вырсарникунран пуҫласа ытларикунччен) кантарӗҫ. Ку Раҫҫей кунне уявланипе ҫыхӑннӑ.
Шӑматкун, ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗ, ӗҫлемелли кун пулӗ. Ӗҫ кунӗ 1 сехет кӗскелӗ. Шӑматкунхи канмалли куна 11-мӗшне куҫарӗҫ.
Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗ, Республика кунӗ, вырсарникуна лекӗ. Анчах канмалли куна регионти саккунпа килӗшӳллӗн урӑх куна куҫармӗҫ.
Кӑҫал Республика кунне ҫӗнӗлӗхсем кӗртесшӗн. Аса илтерер: уяв Шупашкарта тата Красноармейски районӗнче иртӗ.
Ҫӗртмен 23-мӗшӗнче Хӗрлӗ тӳремре Пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ пулӗ, тепӗр кунхине Питӗрти Раҫҫей этнографи музейӗнчен илсе килнӗ курав уҫӑлӗ. Иртнӗ ҫулсенчи пек ачасен пӗрлештернӗ хорӗ юрлӗ, фейерверк вӗҫтерӗҫ.
Чапаев ячӗллӗ савут, «Сеспель» тата «Чӑвашторгтехника» предприятисем ҫӗртме уйӑхӗнче ҫӗнӗ производство хута ярӗҫ. Шупашкарта Пӗтӗм Раҫҫейри конференцисем иртӗҫ. Утӑ вӗҫӗнче-ҫурла пуҫламӑшӗнче Шупашкарти экономика канашлӑвӗ вырӑнне Китайри делегацие кӗтӗҫ, республика «Атӑл-Янцзы» проекта хутшӑнакансене йышӑнӗ.
«Регионсем – чикӗсӗр хутшӑну» форматне улӑштарӗ, вӑл кӑҫал Хӗрлӗ тӳремре иртӗ. «Руҫ ӑстисем» Сӗнтӗрвӑрри хулинче иртӗ, «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» вара – Шупашкартах.
Кӑҫал уяв вырсарникуна лекӗ, ҫавӑнпа канмалли куна тунтикуна куҫармӗҫ.
Чӑваш Енре Республика кунне уявланӑ май салют панине хӑнӑхса ҫитрӗмӗр ӗнтӗ. Ахаль салют кӑна мар, ҫав вӑхӑтра Фейервексен пӗтӗм тӗнчери фестивалӗ иртет. Кӑҫал ӑна XI хут йӗркелӗҫ.
Ватти-вӗттин кӑмӑлне каякан уявпа Шупашкарти кӳлмекре киленме май килӗ. Тепӗр майлӑ каласан, яланхи вырӑнтах. Кӑҫал вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 23-24-мӗшӗсенче иртӗ.
Фейерверксен пӗтӗм тӗнчери фестивальне пилӗк ушкӑн хутшӑнмалла. Ҫав шутра Китайран, Мальтӑран тата Беларуҫран килмелле.
Республика кунне уявлассипе паян Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче йӗркелӳ комитечӗн ларӑвӗ иртнӗ. Ӑна ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин ертсе пынӑ. Унта тӗрлӗ министерствӑпа ведомствӑра тӑрӑшакансем хутшӑннӑ, уявпа ҫыхӑннӑ самантсене сӳтсе явнӑ.
Пӑрачкав районӗнче Республика кунӗнче йывӑҫ скульптурӑсем лартнӑ. Ку яла илем кӳнӗ. Анчах ҫак кунсенче икӗ скульптура ҫухалнӑ.
Ӑҫта кайса кӗнӗ-ха вӑл? Пӑрачкавра йывӑҫран кӳлепесем касса кӑларакан ӑстасен хушшинче конкурс иртнӗ. Вӗсенчен кашни 7 пин тенке яхӑн кайса ларнӑ. Пӗри ҫухалнине вырӑнти ҫынсем асӑрханӑ. Евгений Акимовпа Александр Иванов ӑстасен кӳлепи ҫухалнӑ-мӗн. Ӑна тӳрех тупнӑ. «Йытӑ тата кушак» скульптурӑна 55-ри тата 50 ҫулти хӗрарӑмсем вӑрланӑ иккен.
Тепӗр скульптура та «ураланнӑ». Ӑна халӗ те тупайман. Ку тӗлӗшпе тӗрӗслев пырать.
Ӗнер Чӑваш Ен Республика кунне паллӑ турӗ. Ун пек чухне тӗрлӗ объект уҫасси йӑлана кӗнӗ темелле. Шупашкарта Мускав кӗперне парадпа уҫрӗҫ. Пӑрачкав районӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ уҫрӗҫ. Шупашкартан Ҫӗнӗ Шупашкара кайнӑ вырӑнта ҫӗкленнӗ ҫӗнӗ районта, Ҫӗнӗ хула текенскерте, ӗнер «Новоград» ят панӑ (чӑв. Ҫӗнӗ хула) ача пахчи уҫӑлчӗ. Вӑл ачасене кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче туллин йышӑнма пуҫласса шантараҫҫӗ.
Сӑмах май, маларах Садовӑй микрорайонта уҫнӑ ача пахчине те уҫнӑ чухне «Йӑрӑ ача» тесе пысӑк саспаллисемпе ҫырса хунӑччӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарпа Шупашкара ҫыхӑнтаракан ҫӗнӗ микрорайонтине те чӑвашла ҫырса хунӑ. Ӑна уҫма хутшӑннисенчен пӗри каланӑ тӑрӑх, ача пахчисене чӑвашла ҫыртарма республикӑн вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев ыйтать.
Паян Шупашкарта Республика кунӗ кӗрлет. Уяв, паллӑ ӗнтӗ, ытти хӑш-пӗр тӑрӑхра та иртет. Пӑрачкав районӗнче, ав, ҫав ятпа ҫӗнӗ ача пахчи уҫнӑ, йывӑҫран бензин пӑчӑкпа хитре скульптура касса кӑларакансен Пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗ ӗҫленӗ.
Шупашкарта паян 17 сехетре пин сасӑллӑ ача хорӗн сассипе киленме май килнӗ. Тӗп хуламӑрти Атӑл кӳлмекӗ патӗнчи Анне палӑкӗ патӗнче вӗсем валли ятарласа сцена хатӗрленӗ.
Аса илтерер, пирӗн республикӑран хора 614 ача хутшӑннӑ. Вӗсенчен 350-шӗ — Шупашкар ачисем. 384 ача Раҫҫейри 32 регионтан килнӗ.
Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ хорӗ юрланӑ вӑхӑтра ҫумӑр ҫума пуҫлани те ачасене шиклентереймен. Ҫумӑртан хӳтӗленмеллисем тӑхӑнса вӗсем юрланӑ. Репертуарта чӑваш юррисем те пулнӑ.
Республика кунне кӑҫал Пӑрачкавра та ирттереҫҫӗ. Ҫав ятпа унта ирттерме палӑртнӑ мероприятисен шутӗнче бензин пӑчӑкӑпа йывӑҫран тӗрлӗ кӳлепе касакансен «Фантазия из дерева» (чӑв. Йывӑҫран фантази) Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль те пур. Ӑна «Этем тата ҫут ҫанталӑк» ятпа ирттереҫҫӗ.
Фестивалӗн арт-директорӗ — Евгений Акимов скульптор, Чӑваш Республикин халӑх промыслисен ӑсти, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн кафедрин доценчӗ. Чулхула облаҫӗнчи Богородскри художествӑпа промышленность училищине хӑй вӑхӑтӗнче вӗренсе пӗтернӗскер тӗрлӗ шайри ӑӑмртусене хутшӑннӑ. Кӑҫал ҫеҫ вӑл икӗ хутчен Германири конкурса хутшӑннӑ. Раҫҫейрен унта вӑл тата унӑн вӗренекенӗ Артем Смирнов хутшӑннӑ. Вӗсен скульптурине Германири Сотрум хулинчи парксенчен пӗринче вырнаҫтарнӑ.
Пӑрачкаври фестиваль паян 15 сехетре хупӑнать.
+13.3 °C